လိင်တူချစ်သူများဟာ မိသားစုအတွက်တဲ့ အဖိုးတန်တဲ့ သားသမီး၊ မောင်နှမများဖြစ်ကြသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံမှ လိင်တူချစ်သူ သားတစ်ဦးရဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ နှလုံးအထူးကု ပါရဂူဆရာဝန်ကြီး James O'Keefe က မိသားစူအတွင်းမှာ လိင်တူချစ်သူ သားသမီးများ ဘာ့ကြောင့် မွေးဖွားလာရသလဲနဲ့ ပက်သက်တဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ သီအိုရီတစ်ခုကို လူတွေအား Tedtalk တစ်ခုမှာ ပြောပြထားပါတယ်။ သူရဲ့ သီအိုရီမှန်းဆချက်က ယုတ္တိရှိနေတာမို့ လူတွေအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိမလားဟု မှန်းဆစရာတစ်ခု ဖြစ်နေပါတယ်။

“လိင်တူချစ်သူများဟာ မျိုးရိုးဗီဇကြောင့်ဖြစ်လာတယ်ဆိုရင် လိင်တူချစ်သူတွေက ကလေးမှမယူတာ။ တကယ်လို့ လိင်တူချစ်သူတွေက ဆင့်ကဲ့ပြောင်းလဲမှုမှာ မျိုးရိုးဗီဇကို အမွေပေးရမယ်ဆိုရင် လူနည်းစုသာဖြစ်တဲ့ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ နှစ်ပေါင်းထောင်ပေါင်းများစွာ ကြာလာတဲ့အခါ ကမ္ဘာပေါ်ကနေ ပျောက်ကွယ်သွားတာ ကြာလှနေပေါ့။ ဒါပေမဲ့ သမိုင်းတလျှေက် ယဥ်ကျေးမှုတိုင်းမှာ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ ရာဇဝင်ထဲမှာ ရှိနေခဲ့တယ်” ဟု ဆရာဝန်ကြီးက စပြောပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး ဆရာဝန်ကြီးကရှင်းပြရာမှာ “ဆိုတော့ ကျနော်က တွေးကြည့်တာ ကျနော့်သား အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ မိသားစုအတွင်းမှာ သူ့ မောင်နှမတွေနဲ့ ပျော်ပျော်ရွင်ရွင်ရှိတာ၊ မောင်နှမတွေက သူ့ကိုချစ်တာတွေကိုကြည့်ပြီး လိင်တူချစ်ခြင်းဆိုတာဟာ လိင်တူချင်းဆက်ဆံဖို့သက်သက်တစ်ခု မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ကျနော် မြင်လာမိပါတယ်။ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့သူတွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ရုတ်တရက်တွေးမိလိုက်တယ်။ တစ်ဦးတစ်ယောက်ထဲ ရှင်သန်ဖို့တင်မဟုတ်ပါဘူး မိသားစုတစ်ခုလုံး ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်သန်နိုင်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့သူတွေပါ။ ကျနော်တို့ လူသားမျိုးနွယ်တွေဟာတွေ တစ်ယောက်ချင်းရှင်သန်ခြင်းထက် အသိုက်အဝန်းနှင့် နေထိုင်ခြင်းကို အလေးပေးဆုံး သတ္တဝါတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ လူတွေဟာ တစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် ယှဥ်ပြိုင်တိုက်ခိုက်နေရင် လူသားမျိုးနွယ်တုံးသွားမှာပေါ့။ အမှန်တော့ လူသားတွေက လူသားမျိုးနွယ် ဆက်လက်ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက် အချင်းချင်းအသိုက်အဝန်းနှင့် နေမှရတာပါ။ လူသားတွေဟာ မိသားစုအတွင်းအချင်းချင်း စည်းစည်းလုံးလုံး ချစ်ချစ်ခင်ခင်နေနိုင်၊မနေနိုင်ခြင်းဟာ ထိုမိသားစု ဆက်လက်ရှင်သန်၊မရှင်သန်ခြင်းကို ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့အရာပါ။ အဲ့ဒါကြောင့် လူသားမျိုးနွယ်ဟာ ဆင့်ကဲ့ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဥ်မှာ အသန်မာဆုံးလူတစ်ယောက်သာရှင်သန်ခြင်း မဟုတ်ပါဘူး။ အသန်မာဆုံး မိသားစုများသာ ရှင်သန်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ မိသားစုတစ်ခုမှ မောင်နှမများဟာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း မျိုးရိုးဗီဇ အတူတူရှိပါတယ်။ သင့်ရဲ့ တူနဲ့တူမတွေမှာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း သင်နဲ့တူတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ ရှိပါတယ်။ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု ရှုထောင့်ကကြည့်မယ်ဆိုရင် သင်ကိုယ်တိုင် ကလေးတစ်ယောက် ပြုစုပျိုးထောာင်တာဟာ သင့် မောင်နှမတစ်ယောက်ယောက်ကို ကလေးနှစ်ယောက် ရှင်သန်နိုင်အောင် ကူညီတာနဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ ထိန်းသိမ်းတာချင်း အတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုမှာ ဒီအရာကတော့ အတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ကိုယ်ကျိုးမငဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် မိသားစုရှင်သန်နိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ ဒီအပိုင်းအတွက် မိသားစုအတွင်းမှာ ပရဟိတစိတ်ဓာတ်အပြည့်အရှိဆုံး သူတွေဖြစ်အောင် မျိုးရိုဗီဇနှင့်ပုံသွင်းပြီးသားသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ မိသားစုအကြားမှာ တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦးအကြားမှ ကြင်နာမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကူညီဖို့ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ဆင့်ကဲ့ဖြစ်စဥ်မှုကို လေ့လာတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက လိင်တူချစ်သူတွေဟာ အထူးပြုထားတဲ့ပါရမီတွေနဲ့ ထူးခြားတဲ့ရည်သွေးတွေပိုင်ဆိုင်ကာ အုပ်စုတစ်စုချင်းစီအတွက် အားသာချက်တွေပေးပါတယ်။ ထို့ကြောင့် လိင်တူချစ်သူတွေကို ဖိနှိပ်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေက သူ့တို့လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြန်ထိခိုက်အောင်လုပ်နေတာပါပဲ။”

“ဆိုတော့ ထူးခြားတဲ့ရည်သွေးတွေက ဘာတွေလဲ။ လိင်တူချစ်သူတွေက အိပ်ယာထဲမှာ သူတို့အချင်းချင်း ဘာတွေလုပ်တာလဲတစ်ခုတည်းနှင့်သာ သူတို့ကို သတ်မှတ်ဖို့မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့တွေက ဉာဏ်ကောင်းတယ်၊ ရီရတယ်၊ သိတတ်တယ်၊ စာနာတယ်၊ သူများတွေအပေါ်မှာ နားထောင်ပေးတယ် စသဖြင့် စသဖြင့် အရည်အသွေးတွေမှာ ပိုတော်တတ်ကြပါတယ်။

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု ရှုထောင့်ကပြောရရင် သူတို့က အလွန်အရေးပါတယ်။ သိပ္ပံသုတေတနကလည်း လူနည်းစု လိင်တူချစ်သူတွက ဉာဏ်ပိုကောင်းတတ်တယ်၊ အထူးသဖြင့် emotional intelligence လို့ခေါ်တဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို ထိန်းသိမ်းရာမှာ ဉာဏ်အလွန်ကောင်းတတ်ကြပါတယ်လို့ သက်သေပြထားပါတယ်။ နောက်သုတေသနတစ်ခုမှာလည်း စိတ်ပညာစစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ရာမှာ လိင်းတူချစ်သူတွေဟာ စာနာမှု နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ အမှတ်များပြီး ရန်လိုမှု စိတ်ဓာတ်မှာ အမှတ်နည်းပါတယ်။”

“ထွေပြားစုံလင်မှုဆိုတာ သဘာဝကို ဖန်တည်းပေးလိုက်တဲ့ လျှို့ဝှက်လက်နက်တစ်ခုလိုပါပဲ။ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ ယောက်ျားတိုင်းဟာ လိင်တူချစ်သူတွေကြီးဖြစ်နေရင် ပြသနာတော့တက်မှာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ယောက်ျားတိုင်းဟာလည်း သူရဲကောင်းတွေကြီးပဲဖြစ်နေရင်လည်း တကမ္ဘာလုံးမှာ တချိန်လုံး စစ်တွေပဲဖြစ်ကုန်တော့မှာပေ့ါ။ အောင်မြင်တဲ့ လူ့ယဥ်ကျေးမှုအသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုဖြစ်ဖို့ လိုအပ်ချက်ကတော့ မတူညီတဲ့အရာတွေ ပေါင်းစည်းထားတဲ့ စုပေါင်းစွမ်းအားရဲ့ အကျိုးရလာဒ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ လိင်တူချစ်သူတွေက ဒီအထဲမှာ လူသားတွေ စည်းလုံးပေါင်းစည်းနိုင်ဖို့ အတွက် ဓာတ်ကူလုပ်ပေးနေသလိုပါပဲ။"

ဆက်လက်ပြီး ဆရာဝန်ကြီးက မျိုးရိုးဗီဇရှုထောင့်ကနေ ဆက်လက်ရှင်းပြပါတယ်။ “ဆိုတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာထဲက ဗီဇ (gnome) ထဲမှာ ကျနော်တို့ လိုအပ်သမျှ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားတွေ အကုန်ထည့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကနေ ဗီဇထဲမှာရှိတဲ့ ဘယ်လက္ခဏာအမှတ်အသားကိုသာ ခလုတ်ဖွင့်ပေးရမလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်တဲ့ သင်လူသားတစ်ယောက်ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးရမလဲဆိုတာကို ဘယ်လက္ခဏာတွေကို ဖွင့်ပေးပြီး သင့်ကို ပုံသွင်းပါတယ်။ နှိုင်းယှဥ်ပြီး ဥပမာပေးပြောရရင် ပုရွက်ဆိတ်တွေဟာ လူတွေလိုပဲ အသိုင်းအဝန်းအဖွဲ့အစည်းနှင့် အလွန်နေတတ်တဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေပါ။ သူတို့ရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇယန္တာယားဟာလည်း လူတွေနှင့် အတော်တူပါတယ်။ ဥပမာတစ်ခုပေးရရင် အလုပ်လုပ်တဲ့ ပုရွက်ဆိတ် နှင့် စစ်သားပုရွက်ဆိတ်ဆိုပြီး နှစ်ကောင်ရှိပါတယ်။ တစ်ကောင်က သေးသေးသွက်သွက်နှင့် အစာရှာလုပ်လုပ်တဲ့ ပုရွက်ဆိတ်ပါ၊ နောက်တစ်ကောင်ကတော့ သန်သန်မာမာ ကြီးကြီးထွားထွား ရန်သူတွေကို တိုက်မယ့်အကောင်ကြီးပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့နှစ်ကောင်က ပုံသဏ္ဍာန်မတူပေမဲ့ သူတို့က အမွှာတွေပါ။ အမွှာနှစ်ကောင်လုံးမှာ ဗီဇဖွဲ့စည်းပုံက တစ်ပုံစံထဲပါပဲ။ အဲ့ဒါဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ။ ဆိုတော့ ပုရွက်ဆိတ်ဘုရင်မကြီးက ဗီဇကိုပုံသွင်းတဲ့အခါဆုံးဖြတ်မှုမှာ မူတည်ပါတယ်။ ဘုရင်မကြီးက ပုရွက်ဆိတ်အုံ တိုက်ခိုက်ခံနေရချိန်မှာဆိုရင် ပေါက်ဖွားလာမယ့် ပုရွက်ဆိတ်တွေကို စစ်သားပုရွက်ဆိတ်ဖြစ်စေတဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားတွေကို ဖွင့်ပေးလိုက်ပြီး စစ်သားဖြစ်စေမယ့် အခြေအနေကို ဖန်တည်းပေးလိုက်ပါတယ်။ ထို့အတူပဲ ပုရွက်ဆိတ်အုံဗိုက်ဆာနေချိန်မှာ အလုပ်သမား ဖြစ်စေမယ့် ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားတွေကို ဖွင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ကျနော်တို့ဟာ မွေးလာတဲ့အချိန်မှာ မိသားစုကို အကောင်းဆုံးရှင်သန်နိုင်စေမယ့် လက္ခဏာများကို ပိုင်ဆိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးနှင့် မွေးလာတတ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့အားလုံးရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇဖွဲ့စည်းပုံထဲမှာ လိင်တူချစ်သူဖြစ်စေမယ့် ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသား လူတိုင်းမှာ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မလိုအပ်လို့ရှိရင် သင့်မိခင်ဝမ်းဗိုက်ထဲမှာ မဖွင့်ပဲထားခဲ့ပြီး အသာလေး ဗီဇကြိုးကို ထုံးထားခဲ့ထားတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အမေရိကန် တက္ကသိုလ် UCLA မှာ မကြာခင်ကမှ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနတစ်ခုမှာ ယောက်ျားအုပ်စုတစ်ခုရဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားတည်ဆောက်ပုံကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် သူတို့၏ လိင်စိတ်တိမ်းညွှတ်မှုကို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမှန်အောင် ခန့်မှန်းနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။”

“ဆိုတော့ ဘယ်လိုအခြေအနေများက ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေတုန်း လိင်တူချစ်သူဖြစ်စေမယ့် ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားကို ဖွင့်ပေးတာလဲ။ ယောက်ျားလေးတွေအတွက် သင်လိင်တူချစ်သူဖြစ်စေနိုင်မယ့်ရာခိုင်နှုန်းဟာ အရင်မွေးခဲ့တဲ့ ယောက်ျားလေးကလေးအရေအတွက် ပေါ်မူတည်ပြီး အချိုးကျ မြင့်တက်လာပါတယ်။ ဆိုတော့ သီအိုရီအရ သင့်ရဲ့ အထက်မှာ အကိုတစ်ယောက်ရှိတိုင်း သင့်မှ လိင်တူချစ်သူဖြစ်နိုင်ခြေ ၃၃ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမြင့်တက်လာပါမယ်။ ဟိုးအရင်တုန်းက ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေ မပေါ်ခင်တုန်းက သဘာဝက လိင်တူချစ်ခြင်းကို လူဦးရေထိန်းသိမ်းဖို့ တီထွင်ခဲ့တာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆို့တော့ မိသားစုထဲမှာ လိင်ကွဲချစ်သူ ယောက်ျားလေး လေးယောက်လောက်ရှိလာတဲ့အခါ မိခင်ဝမ်းဗိုက်က လုံလောက်ပြီဆိုပြီး ၅ ယောက်မြောက် ကလေးကို လိင်တူချစ်သူဖြစ်သူဖြစ်မယ့် ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားကို ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်။ အဲ့ဒီအခါ မိသားစုထဲမှာ လိင်တူချစ်သူ ယောက်ျားလေးတစ်ယောက်ထပ်မွေးလာတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နောက်မျိုးဆက်ထဲမှာ ကလေးတွေအများကြီးထပ်မမွေးတော့ပဲ ကျွေးစရာလူတွေအများမဖြစ်တော့အောင် ထိန်းသိမ်းထားသလို ဖြစ်သွားမယ်။ ပြီးတော့ မိသားစုထဲမှာ ညီအကိုတွေ မိန်းမလုဖို့ တိုက်ခိုက်တဲ့ အဖြစ်မျိုးတွေ ရှောင်လို့ရမယ်။”

“နောက်ထပ် ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားတစ်ခုကတော့ အထီးကို စွဲမက်စေတဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားလို့ခေါ်ပါတယ်။ သတ္တဝါတွေထဲမှာ အဲ့ဒီ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားက အမတွေမှာ ပေါ်လာလို့ရှိရင် သူတို့က မိတ်ပိုလိုက်လေ့ရှိပြီး မျိုးပွားမှုကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အထီးကို စွဲမက်စေတဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားက အထီးတွေမှာ ပေါ်လာခဲ့ရင်တော့ လိင်တူချစ်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အလေ့အထပိုများလာစေပါတယ်။ ထို့ကြောင့်လူတွေမှာ ဒီဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားကတော့ မိသားစုတွေမှာ လူဦးရေ အရေအတွက်အလွန်များမလာအောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်တဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသားဖြစ်ပြီး မိသားစုအတွင်း အတူတကွစည်းလုံးပေါင်းစည်းမှုကို ဖြစ်စေမယ့် အကျင့်စရိုက်တွေကို ထိုကလေးမှာပါလာအောင် သဘာဝက ဖန်တည်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဤသို့နှင့် မိသားစုကို ဆက်လက်ရှင်သန်ဖို့ အခွင့်အရေးကို ပိုများစေခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။”

“ဒါပေမယ့် ကျနော့်သားက အကိုတွေမရှိဘူး။ သူက ပထမဆုံးကလေး။ ဘာလို့ လိင်တူချစ်သူဖြစ်နေရတာလဲ။ အကြောင်းကတော့ သူ့အမေက သူ့ကိုယ်ဝန်ရှိနေတုန်းမှာ လည်ပင်းကင်ဆာဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီချိန်တုန်းက တော်တော်စိတ်ညစ်ခဲ့ရတဲ့အချိန် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကံကောင်းထောက်မစွာ သူတို့နှစ်ယောက်လုံး အဲ့ဒီအခက်အခဲကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ကြပြီး ဒီနေ့အထိ ကျန်းမာစွာနေထိုင်နေကြပါတယ်။ ဆိုတော့ မမွေးခင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဥ် စိတ်ဖိစီးမှုရှိခြင်းက လိင်တူချစ်သူကလေးများကို မွေးဖို့ အလားအလာကို ဖြစ်စေပါတယ်တဲ့။ သုတေသနတစ်ခုမှာ လိင်တူချစ်သူ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းက သူတို့အမေတွေ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဥ်က စိတ်ဖိစီးမှုရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ လိင်ကွဲချစ်သူတွေကတော့ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကပဲ အဲ့လိုပြောပါတယ်။ ဒီအဖြစ်က ကျနော်ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ပုရွက်စိတ်ဘုရင်မကြီးရဲ့ ဥပမာလိုပဲ၊ မိခင်က သူရဲ့ကလေးရဲ့ ဗီဇလက္ခဏာအမှတ်အသား ကိုပြောင်းလဲပေးပြီး အနာဂတ်မှာ မိသားစုကို ကူညီနိုင်မယ့် ကလေးတစ်ယောက်ကို မွေးလာအောင် ပြင်ဆင်ပေးနေသလိုပါပဲ။ အဲ့ဒါက အမေကနေကလေးကို

“အမေတို့ ဒုက္ခရောက်ပြီး စိတ်ညစ်နေတယ်၊ မိသားစုကို ပျော်ရွင်အောင်လုပ်ပေးနိုင်မယ့် ကြင်နာတတ်တဲ့ကလေးတယောက်လိုတယ်” လို့ 

ပြောနေသလိုပါမယ်။ အနှစ်ချုပ်ပြောရရင် မိသားစုထဲမှာ ကလေးတွေသိပ်များနေရင် ဒါမှမဟုတ် မိသားစုက ခက်ခဲတဲ့ အချိန်အခြေအနေနဲ့ ကြုံနေရရင် သဘာဝက အလိုလျောက် လိင်တူချစ်သူ ဗီဇကို ဖွင့်ပေးလိုက်ကာ ၎င်းက ဦးနှောက်ဖွင့်ဖြိုးမှုကို ပြောင်းလဲပေးပြီး လိင်စိတ်စွဲမက်မှုကို ပြောင်းပေးရုံသာမက (emotional intelligence) စိတ်ခံစားမှုကို ထိန်းသိမ်းရာမှာ ဉာဏ်အလွန်ကောင်းအောင်ပါ ပြင်ဆင်ပေးလိုက်ပါတယ်။”

ဆက်လက်ပြီး ဆရာဝန်ကြီးက သူ့သားဟာ မိသားစုထဲမှာ ညီကိုမောင်နှမတွေက ဘယ်လိုစည်းလုံးအောင် ကူညီပေးကြောင်းကို ဆက်ပြောပြီးတော့ လိင်တူချစ်သူတွေကို ဖိနှိပ်ခြင်းက မိသားစုတွေကို ဘယ်လိုထိခိုက်နိုင်ကြောင်းဆက်ပြောပါတယ်။

“လိင်ကွဲချစ်သူတွေက အချစ်မေတ္တာရှိကြပြီး လိင်တူချစ်သူတွေက လိင်ဆက်ဆံချင်တာတစ်ခုပဲရှိတယ်လို့ လူတွေပြောကြတာ လုံးဝမမှန်ပါဘူး။ လူတိုင်းက အသည်းနှလုံးရှိကြပြီး အချစ်မေတ္တာကို လိုချင်ကြတာပါ။ အရာအားလုံးရဲ့အထက်မှာ အချစ်မေတ္တာက အရင်လာတာပါ။ 

ဝမ်းနည်းစရာကောင်းတာက ဒီနေ့အမေရိကန်နိုင်ငံမှာဆိုရင် လိင်တူချစ်သူ လူငယ်ဆယ်ကျော်သက်များဟာ အနိုင်ကျင့်တာနှစ်ဆပိုခံရပြီး အခြားလူငယ်များထက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေချင်စိတ် ၅ဆပိုများပြီး လိင်တူချစ်သူလူငယ် ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေဖို့ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။ အခြားနိုင်ငံမှာ လိင်တူချစ်သူတွေဟာ တရားမဝင်ဖြစ်ပြီး အချို့နိုင်ငံတွေမှာ လိင်တူချစ်ခြင်းဟာ သေဒါဏ်ချမှလို့ရပြီး ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ထောင်ဒါဏ်ချမှတ်လို့ရပါတယ်။

ဘာလို့လဲဆိုတော့ သဘာဝကို ဆန့်ကျင်တယ်လို့ သတ်မှတ်နေကြလို့ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါကလုံးဝမဟုတ်တာပဲ။ သဘာဝဟာ လိင်တူချစ်ခြင်းကို လိုအပ်တဲ့နေရာမှာ လိုအပ်တဲ့ချိန်မှာ ဖန်ဆင်းပေးလိုက်ပြီး သူတို့တွေကို ထူးခြားတဲ့ အရည်အသွေး အကျင့်စရိုက်တွေကို ပေးပြီး သူ့တို့ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေ စည်ပင်ဝပျိုးအောင် ကူညီပေးဖို့ရောက်လာတာပါ။ တကယ်တော့ သဘာဝကိုဆန့်ကျင်ဆိုတာမှာ ဒီလူနည်းစုကို ဖိနှိပ်ဖျက်စီးခြင်းတဲ့ လုပ်ရက်ကမှ သဘာဝကို ဆန့်ကျင်တာပါ။ ဒီလူတွေကိုက မျက်စိလည်နေတဲ့လူတွေလည်းမဟုတ်ဘူး၊ ရောဂါရနေတာလည်းမဟုတ်ဘူး၊ သူတို့ကို ဆေးကုသပေးစရာလိုမလိုဘူး၊ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှ ကြဉ်ဖယ်ပစ်ရမယ့်လူတွေလည်း မဟုတ်ပါဘူး။

သူတို့တွေဟာ ကျနော်တို့အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် အဖိုးတန်တဲ့သူတွေဖြစ်တာကြောင့် သူတို့ကို လက်ခံပေးဖို့လိုမယ်။ သူတို့တွေက ကျနော်တို့ကို ပိုကောင်းအောင် ပြုလုပ်ပေးတဲ့ သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော့်မိသားစုကို ကျနော်ပြန်ကြည့်မိတဲ့အခါ သဘာဝက သူလူသားတွေဘာလိုတယ်ဆိုကို သိနေသလိုပဲ။ ကျနော့်မိသားစုမှ လိင်တူချစ်သူကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ကောင်းတဲ့ချက်တွေကို လိုနေတယ် ဆိုတာကို သိနေတယ်။ လိင်တူချစ်သူတွေနဲ့ ပက်သက်တဲ့ သိပ္ပံဟာ အများကြီး နားလည်ဖို့လိုနေပါသေးတယ်ဆိုတာကို ဝန်ခံပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော့်သားကြောင့် ကျနော်အသေအခြာပြောနိုင်တာက ကျနော့်သားဟာ ဒီတိုင်းဖြစ်လာဖို့ သဘာဝက သတ်မှတ်ပေးထားပြီး သူရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့မိသားစုက အမြဲတမ်း ကြံ့ခိုင်ပြီး ပျော်ရွင်တဲ့ မိသားစု တစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါဆိုရင်သင်တို့ကော်၊ လိင်တူချစ်သူတွေကို လိင်တူချင်းဆက်ဆံတာ တစ်ခုတည်းကို ပဲမကြည့်ပဲ အဲ့ဒါကိုဘေးဖယ်ထားပြီး သူတို့ဟာ တန်ဖိုးရှိပြီး လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာအရေးပါတာကို သဘောပေါက်မလား။ လိင်တူချစ်သူ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ လူသားအတွေအတွက် မရှိမဖြစ်အရေးပါပါတယ်။ ကျနော်တို့ လူသားတွေဟာလည်း ပုရွက်ဆိတ်တွေလိုပါပဲ။ ကျနော်တို့ရဲ့ ထွေပြားစုံလင်မှုထဲမှာ ကျနော်တို့ရဲ စုပေါင်းတဲ့ အင်းအားကို ရရှိပြီး အတူအကွ ပေါင်းစည်းမှ ကြံခိုင်ရှင်သန်နိုင်ကြပါတယ်။”

ထိုဆရာဝန်ကြီးမှ တင်ဆက်မှု အပြည့်အစုံကို အောက်မှာ အင်္ဂလိပ်လို ကြည့်နိုင်ပါတယ်။