သမိုင်း ဒဏ္ဍာရီထဲက လိင်တူချစ်သူစုံတွဲများအား ပြန်လည်အသက်သွင်းခြင်း

အမေရိကန် ကာတွန်းပန်းချီဆရာ Ryan Grant Long သည် သူ၏ ပြက္ခဒိန် အစီအစဉ်အတွက် သမိုင်းတလျှောက် လူစွမ်းကောင်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ အချစ်ဇာတ်လမ်းတွေ ရုပ်ပုံရေးဆွဲခဲ့ပြီး ပြခန်းဖွင့်လစ်ခဲ့ပါသည်။ သူဆွဲခဲ့သည့် စုံတွဲများသည် သာမာန်စုံတွဲပုံများမဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့သည် သမိုင်းတလျှောက်၊ ခေတ်အဆက်ဆက်၊ ကမ္ဘာအနှံ့မှ လိင်တူချစ်သူ လူစွမ်းကောင်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ လက်တွဲဖော်များဖြစ်သည်။ သူတို့တွေသည် သမိုင်းမှာ အမှန်အကယ်ရှိခဲ့သော သူရဲကောင်းတွေသာ ဖြစ်ပါသည်။
 

ပန်းချီဆရာ Ryan Grant Long က ဤသို့ရေးပါသည်။

ကျွန်တော့်ရဲ့ projectက သမိုင်းမှာရှိခဲ့တဲ့ တချို့လူတွေရဲ့ လိင်စွဲမက်မှုက ဂေးဟုတ်မဟုတ်ဆိုတာကို သက်သေပြဖို့ ရည်ရွယ်တာထက် လက်ဝယ်ရှိတဲ့အထောက်အထားတွေက ပြတာကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် သူတို့တွေအကြားမှာ ဖြစ်နိုင်တဲ့ လိင်တူချင်း ချစ်ခင်မှုတွေကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနှင့် ပြုလုပ်ထားတာပါ။ တချို့ ပညာရှင်တွေက သမိုင်းက ယောကျ်ားနှစ်ဦးကြားမှာရှိတဲ့ နီးကပ်မှုဟာ ချစ်ခြင်းမဟုတ်ပဲ သာမာန် ၅၂၅ မေတ္တာနှင့် ခင်မင်မှုပါလို့ ငြင်းပယ်ချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်စဉ်းစားကြည့်ပါ။ သမိုင်းမှာ ယောကျ်ား နှင့် မိန်းမ ချစ်တဲ့ အချစ်ကို မက်မက်မောမော ဖော်ပြခဲ့တယ်ဆိုရင် ယောကျ်ားချင်းချစ်တဲ့အချစ်ကို ဖော်ကျူးဖို့လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်

ကျွန်တော်အားလုံးကို ဖိတ်ခေါ်ချင်ပါတယ်။ လူသားတွေရဲ့ တစ်ဦးအပေါ် တစ်ဦးထားတဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာရဲ့ နက်နဲမှုနှင့် ကျယ်ပြန့်မှုကို ခံစား အသိမှတ်ပြုစေဖို့ပါ။ လိင်တူချစ်ခြင်းဟာ လူ့သမိုင်းတစ်လျှောက်မှ တည်ရှိခဲ့သလို လူ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အကြီးမားဆုံး ပံ့ပိုးမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သူတွေအထဲမှာ ယောကျ်ားချင်းချစ်သူတွေ ပါ၀င်ခဲ့ပါတယ်။

၁) နီအန်းခခနွမ် (Niankhkhnum) နှင့် ခနွမ်ဟိုတပ် (Khnumhotep)

နီအန်းခခနွမ် နှင့် ခနွမ်ဟိုတပ်သည် ရှေးအီဂျစ်၏ ဘုရင်မင်းမြတ် တော်ဝင်နန်းတော်တွင် လက်သည်းထိုးသူတွေအား စီမံသူများဟူသော ဘွဲ့ကိုခံယူထားသည်။ ၎င်းတို့ကို အတူမြှပ်နှံထားသော အုတ်ဂူထဲတွင် ၎င်းတို့နှစ်ဦး မျက်နှာချင်းဆိုင်ကာ နှာခေါင်းချင်းထိနေသော ပန်းချီအား ရေးဆွဲထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ နီအန်းခခနွမ် ဆိုသည်မှာ အီဂျစ်လို အသက်ထက်ဆုံး ပေါင်းဆုံသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ခနွမ်ဟိုတပ်မှာတော့ တမလွန်၏ အေးချမ်းရာဘဝတွင် ပေါင်းဆုံသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သူတို့နှစ်ဦး၏ နာမည်ကိုပေါင်းလိုက်သောအခါ ကမ္ပည်းစာတွင် “သက်ရှိစဉ်ကလည်း ပေါင်းဆုံသည်၊ သေသည့်နောက်တွင်လည်း ပေါင်းဆုံသည်”ဟု ရေးသားထားပါတယ်။ ဘီစီ ၂၄၀၀ ၀န်းကျင်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် သူတို့အား ကမ္ဘာ့ သက်တမ်းအကြာဆုံး မှတ်တမ်းတင်ထားသည့် ယောက်ျားချင်းချစ်သူ စုံတွဲအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ပါသည်။ 

၂) ဒေးဗစ် (David) နှင့် ဂျော်နသန် (Jonathan)

ဒေးဗစ် နှင့် ဂျော်နသန် သည် သမ္မာကျမ်းဟောင်းလာ ပုံပြင်ထဲမှ သူရဲကောင်းနှစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူတို့ အမှန်တကယ်ရှိခဲ့ မရှိခဲ့ကိုတော့ မပြောနိုင်ပါ။ သမိုင်းပညာရှင်များနှင့် သမ္မာကျမ်းဆရာများက သူတို့ကို သာမာန်သူရဲကောင်း အဖော်များဟုသာ သတ်မှတ်ပါသည်။ 

လူရိုင်း ဘီလူးကြီး ဂိုလိုင်းယာ(သ်) (Goliath) ကို သတ်ပြီးနောက် ငယ်ရွယ်သော သူရဲကောင်း ဒေးဗစ် ကို အစ္စရေး၏ ပထမဦးဆုံး ဘုရင် စော (Saul) ရှေ့မှောက်သို့ ခေါ်ဆောင်လာသောအခါ ဘုရင်၏ အကြီးဆုံးသားတော် ဂျော်နသန် သည် ချောမောလှပတဲ့ သူရဲကောင်းငယ်ကို မြင်မြင်ချင်း မေတ္တာသက်ဝင်သွားပြီး သူ၏ ၀တ်ရုံနှင့် ချပ်ဝတ်တန်ဆာကို ချွတ်ကာ ဒေးဗစ်အား ၀တ်ပေးသည်။ နောက်ဆုံး ဂျော်နသန်သည် ဂျီလ်ဘိုအာ (Gilboa) တောင်ပေါ်တွင် လူရိုင်းများ သတ်ခြင့်ခံလိုက်သာအခါ ဒေးဗစ်သည် ငိုကျွေးကာ “ကျွှန်ုပ်၏ ချစ်လှစွာသော သခင်၊ ကျွှန်ုပ်အပေါ်ထားသော အသင်၏ အချစ်မေတ္တာသည် အံသြဖွယ်ကောင်းလှသည်။ မိန်းမများအပေါ်ထားသော အချစ်ထက် ကျော်လွန်သည်” ဟုပြောသည်။  ဒေးဗစ် နှင့် ဂျော်နသန်တို့၏ ဤပုံပြင်ကို သမ္မာကျမ်းဟောင်း၏ Samuel စာအုပ် ၁ နှင့် ၂ တွင် ပြောပြထားပါသည်။ 

၃) ဟန်မင်းဆက်မှ ဧကရာဇ် အိုင်း (Emperor Ai) နှင့် ဒုန်ရှင်း (Dong Xian)

တရုတ် ဟန်မင်းဆက်မှ ဧကရာဇ် အိုင်းသည် ဒုန်ရှင်းဟုအမည်ရသော နန်းရေးဝန်ကြီးငယ် ယောကျ်ားတစ်ဦးနှင့် မေတ္တာသက်ဝင်ခဲ့ပြီး သူ့ကို နိုင်ငံရေး သြဇအပြည့်အဝနှင့် ခမ်းနားသော နန်းတော်ကြီးကို နှင်းအပ်ထားပါသည်။ ဒဏ္ဍာရီအဆိုအရ တစ်နေ့တွင် ၎င်းတို့နှစ်ဦး အတူအိပ်စက်နေစဉ် ဧကရာဇ်ဘုရင်ကြီးသည် အရေးကြီး အလုပ်အတွက် ထရန် လိုအပ်လာသည်။ မိမိ၏ဝတ်ရုံအပေါ်တွင် ငြိမ်းချမ်းစွာ အိပ်စက်နေသော ချစ်သူကို မနှိုးလိုသောကြောင့် ၀တ်ရုံ၏ လက်စကိုဖြတ်၍ ထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုတွင် လိင်တူချစ်ခြင်းကို ၀တ်ရုံလက်ပြတ်မေတ္တာဟု ခိုင်းနှိုင်းခေါ်ဆိုကြသည်။

၄) ဧကရာဇ် ဟေဒရီယန် (Hadrian) နှင့် အန်တီနက်(စ်) (Antinous)

ဟေဒရီယန်သည် ရောမ အင်ပါယာကြီးတစ်ခုလုံးတွင် အန်တီနက်(စ်)သည် အချောမော အလှပဆုံး လူငယ်ဟု သက်မြင်ပြီး အတူပေါင်းသင်းခဲ့သည်။ ၀မ်းနည်းစရာပင် အန်တီနက်(စ်)သည် ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့် နိုင်းမြစ်ထဲတွင် ထူးဆန်းစွာ ရေနစ် သေဆုံးခဲ့သည်။ ယူကြုံးမရ ဖြစ်သောဘုရင်ကြီးသည် လူငယ်လေးအား နတ်အဖြစ်ကိုးကွယ်စေရန် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူ၏ နာမည်ဖြင့် ခေါ်တွင်စေ၍ မြို့ကြီးများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ရုပ်ထုများကို သူ၏ မျက်နှာပုံစံဖြင့် ထုလုပ်စေခဲ့သည်။ ဟေဒရီယန်နေထိုင်ရာ ဂရိပုံစံနန်းတော်ကြီးအနီးတွင် အန်တီနက်(စ်)ကို မြှုပ်နှံထားသည်ဟု ယုံကြည်ရသော အုတ်ဂူရှိသည်။ 
 

၅) သူတော်စင် ဆာဂျီယက်(စ်) (Sergius) နှင့် သူတော်စင် ဘားခက်(စ်) (Bacchus)

ဆာဂျီယက်(စ်) နှင့် ဘားခက်(စ်)တို့သည် အာဇာနည်များအဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံရသော ရောမ စစ်သားနှစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ရောမနတ် ဂျူပီတာကို ကိုးကွယ်ဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့သော ခရစ်ယာန် နှစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဘားခက်(စ်)သည် အရင် ရိုက်သတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ဒဏ္ဍာရီအဆိုအရ နောက်တစ်နေ့တွင် အဖမ်းခံထားရသော ဆာဂျီယက်(စ်)ရှေ့သို့ပေါ်လာပြီး “ရုပ်ခန္ဓာအရ ကျွန်ုပ်ကို သင့်ဆီမှ ခေါ်ဆောင်သွားခြင်းခံရသော်လည်း ကျွန်ုပ်သည် သင်နှင့်အတူ ကျွန်ုပ်တို့၏ ပေါင်းစည်းမှု၏ အနှောင်အဖွဲ့တွင် ဆက်လက် အတူရှိနေပါမည်”ဟု ကတိပေးလေသည်။ ဆာဂျီယက်(စ်)သည်လည်း ရက်များမကြာမှီတွင် နှိပ်စက်၍ အသတ်ခံခဲ့ရလေသည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦးကို အောက်မေ့ဂုဏ်ပြုသော အနေနှင့် အဒယ်ဖိုပိုအီးစစ် (adelphopoiesis) ဟုခေါ်သော ရိုးရာကျင်းပမှုတစ်ခုတွင် ပေါင်းစည်းခြင်းများပြုလုပ်ကြသည်။ ဂရိစာလုံးတွင် ညီနှောင်များ ပေါင်းစည်းသည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော အဒယ်ဖိုပိုအီးစစ် ဓလေ့ကို အချို့သမိုင်းပညာရှင်များသည် ခရစ်ယာန် ဘာသာတွင် လိင်တူယောက်ျားများကို ပေါင်းစည်းပေးသော ဓလေ့ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

၆) အမည်မသိ မာယာ (Maya) စုံတွဲ 

အမေရိကတိုက်တွင် လိင်တူ စုံတွဲများနှင့် ပက်သက်သော အထောက်အထားများရှိသည်။ မူလ အမေရိကန် တိုင်းရင်းသားအုပ်စု အမြောက်အများသည် လိင်စွဲမက်မှုပုံစံကွဲပြားမှုကို လက်ခံထားရုံတင်မက ကြည်ညိုသည်အထိ ပြုလုပ်မှုများရှိခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း အမေရိကတိုက်တွင် နေထိုင်သောသူများ၏ လိင်တူချစ်ခြင်း အလေ့အကျင့်နှင့် ပက်သက်သောအရာများကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်မသိရပါ။ အမေရိကတိုက်သို့ ဥရောပတိုက်သားများရောက်ရှိလာသောအခါ ၎င်းတို့တန်ဖိုးထားသော အရာများကို ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများအပေါ် အတင်းအကျပ် သွတ်သွင်းကာ ထိုတိုင်းရင်းသားများ၏ လိင်တူချစ်ခြင်းနှင့် ပက်သက်သော မှတ်တမ်းများကို မိစ္စာ ဒိဋ္ဌိများ၏ ဒုစရိုက်ဟု စွတ်စွဲကာ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဒေသခံများ၏ မေတ္တာ နှင့် ဘဝများ ကြောင်း ဗဟုသုတများ ပျောက်ဆုံးခဲ့ရသည်။

၇) အဘူ နူဝ(စ်) (Abu-Nuwas)

အာရပ် ကဗျာဆရာထဲမှာ အတော်ဆုံး ကဗျာစာဆိုဟု ဆိုနိုင်သော အဘူ နူဝ(စ်)သည် ပြဿနာရှာရာတွင် နာမည်ကျော်သူလည်း ဖြစ်သည်။ သူ၏ ကဗျာစာပေတွေအထဲမှာ သရော်စာတွေလည်းပါသလို တခါတစ်ရံ အစ္စလမ်ဘာသာက တားမြစ်ထားတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ရေးသားထားတဲ့အတွက် သူ၏ ပရိသတ်များ တုန်လှုပ်ရသည်။ ထိုအတွက် သူသည် ခဏခဏလည်း အဖမ်းခံရသည်။ သူ၏ လိင်တူချင်း စွဲလမ်းတဲ့ အကြောင်းရေးတဲ့ ကဗျာများက ချိုမိန် ချစ်ကြည်နူးဖွယ်ရာမျိုးပါ၀င်သလို ပေါ်တင် တဏှာစိတ်ပြင်းပြင်းနှင့် ဤကဲ့သို့ ရေးသားထားတာမျိုးလည်းရှိသေးသည် - “ရေချိုးအိမ်အတွင်း၊ ဘောင်းဘီက ဖုံးအုပ်ထားသော လျိှု့ဝှက်မှုများ လှစ်ဟလေသည်။ သင်မျက်လုံးများကို ချုပ်တည်းခြင်းမရှိပဲ အာရုံစံစားလေလော့။” တစ်ထောင့်တစ်ည ပုံပြင်များတွင် အဘူ နူဝ(စ်)ကို မော်ကွန်းတင်ထားသည်။ 

၈) မာမွတ် ဂါဇနီ (Mahmud of Ghazni) နှင့် မာလိခ် အာယက်(ဇ) (Malik Ayaz)

မာမွတ် ဂါဇနီသည် ဂါဇနာဗစ် အင်ပါယာကို ထူထောင်ကာ ဆူလတန်ဘူရင်အဖြစ် မင်းမူခဲ့သည်။ သူသည် မာလိခ် အာယက်(ဇ)ခေါ် တူရကီ ကျေးကျွန်တစ်ဦး နှင့် မေတ္တာသက်ဝင်ခဲ့ပြီး သူတို့၏ အချစ်သံယောဇဉ်သည် အစ္စလမ် ဒဏ္ဍာရီ နှင့် ဆူဖီ ရသစာပေတွင် စံနမူထားလောက်သော အချစ်ဇာတ်လမ်းဖြစ်လာသည်။ ပုံပြင်ထဲတွင် မာလိခ်သည် မာမွတ်ဘူရင်ကြီးကို နိုင်ငံတော်ကြီးအတွင်းတွင် မည်သူက အင်အားအကြီးမားဆုံးလဲဟုမေးလေရာ ဆူလတန်ဘုရင်ကြီးက သူဟာ အင်အားအကြီးမားဆုံး ဖြစ်ကြောင်းပြောသည်။ ထိုအခါ မာလိခ်သည် ဘုရင်ကြီးအား မှားကြောင်း နှင့် သူသာလျှင် အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်ကြောင်း ပြန်ပြောလေသည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဘုရင်ကြီးက သူ၏ ကျေးကျွန်ဖြစ်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပါရှား စာပေတွင် ကျေးကျွန်တစ်ဦး၏ ကျေးကျွန်ဆိုသော စကားသည် တင်စားလောက်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်လာသည်။ 

၉) လီယိုနာဒို ဒါဗင်ချီ (Leonardo Da Vinci)  နှင့် ဆလိုင်း (Salai)

ရီနေဆင့် (Renaissance) ရှေးဂရိ အနုပညာ နှင့် စာပေ ပြန်လည် ထွန်းကားလာသည့် ခေတ်တွင် အနုပညာရှင်၊ ပန်းချီကျော် နှင့် တီထွင်သူ ပါရမီရှင် လီယိုနာဒို ဒါဗင်ချီသည် သူ၏ လက်ထောက်ဖြစ်သူ Gian Giancomo Caprotti da Oreno (နာမည်ပြောင် ဆလိုင်း) နှင့် အချစ်ဇာတ်လမ်းရှိခဲ့တာ သေချာသည်။ လူဆိုးလေး (ဆလိုင်း)ဟု ပြောင်ခေါ်ဆိုခံရသောသူ၏ ဆိုးသွမ်းမှုတွေအား ဒါဗင်ချီသည် ခိုးသည်၊ လိမ်သည်၊ ခေါင်းမာသည်၊ အစားကြူးသည်ဟု မည်သို့ပင်ပြောသော်လည်း သူနှင့် အတူ အနှစ်၃၀ကျော် အတူခေါ်ထားခဲ့ပြီး ဒါဗင်ချီ၏ ပုံတွေနှင့် ပန်းချီကား အမြောက်အများတွင် ဆလိုင်းအား ထည့်သွင်းရေးဆွဲထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

၁၀) ဆူနေတိုမို (Tsunetomo) နှင့် မစ်ဆူရှီဂေ (Mitsushige)

ဂျပန် ဆာမူရိုင်းများသည် ရှုဒို (Shudo) ဟုခေါ်သော လိင်တူချစ်ခြင်းကို ခေတ်အဆက်ဆက် ကျင့်သုံး ကြသည်။ အသက်ကြီးပြီး အတွေ့အကြံုရှိသော ဆာမူရိုင်း သူရဲကောင်းများသည် အသက်ငယ် အတွေ့အကြုံနုသေးသော ဆာမူရိုင်းများကို (တခါတရံ ချစ်သူအဖြစ်) လက်ခံကာ ပညာသင်ကြားပေးသော ဓလေ့ဖြစ်သည်။ ပုံမှန်ဆိုလျှင် ဆာမူရိုင်းတစ်ဦးသည် ဒေမျှို ဟုခေါ်သော သူ၏ သခင်အား ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ပြုစုရမည်ဖြစ်ပြီး သေသည့်အခါတွင်လည်း အတူလိုက်သေရမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်ဖြစ်သူ မစ်ဆူရှီဂေသည် ထိုဓလေ့အား မနှစ်မျှို့သည်ဖြစ်ရာ သူ၏ ချစ်လှစွာသော ဆာမူရိုင်း ဆူနေတိုမိုအား သူသေသောအခါ ထိုဓလေ့ကို မကျင့်သုံးဖို့ပြောလေသည်။ ထိုကဲ့သို့ ဓလေ့ကို ဖောက်ဖျက်ခဲ့သည့် အတွက် ဆာမူရိုင်း ကျင့်ဝတ်တွေ စတင်ရေးသားမှုကို စတင်စေခဲ့သည်။ ဆူနေတိုမိုသည် တောင်ပေါ်နေရာလေးတစ်ခုဆီသို့ အနားယူသွားခဲ့သည်။ သူ၏ ရှင်းလင်းချက်မှတ်စုများသည် ဟာဂါကူရေ ဟုခေါ်သော အရေးပါသည့် ဆာမူရိုင်း ယဉ်ကျေးမှု ဦးဆောင်လမ်းပြတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၁) ဝေါ့(တ်) ဝှိုက်မန်း (Walt Whitman) နှင့် ပီတာ ဒှိုင်း (Peter Doyle)

ဝေါ့(တ်) ဝှိုက်မန်းသည် အမေရိကန်၏ သမိုင်းတွင် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခံရဆုံး ကဗျာဆရာများတွင် တစ်ဦး အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သူတစ်သက်လုံး ရေးသားခဲ့သော Leaves of Grass ဟူသော ခေါင်းစဉ်နှင့် ကဗျာ စာစုများသည် အမေရိကန်၏ ဂန္ဒဝင်စာပေများဖြစ်သည်။ တချို့ကထို စာအုပ်ထဲမှ လိင်တူချင်းစွဲမက်မှုကြောင်းရေးထားတာကို ရိုင်းတယ်လို့ပြောပေမယ့် အခြားသူတွေအတွက်တော့ လူသားဆန်တယ် လို့ပြောပါတယ်။ သူသည် ကားမောင်းသူ ပီတာ ဒှိုင်းနှင့် လက်တွဲခဲ့ပါတယ်။

၁၂) ဘေးယာ့(ဒ်) ရူစတင် (Bayard Rustin) နှင့် ဝေါလ်တာ နေဂယ် (Walter Naegle)

ဘေးယာ့(ဒ်) ရူစတင်သည် အမေရိကန် လူမဲပြည်သူများရပိုင်ခွင့် လှုပ်ရှားမှုတွင် ရှေ့တန်းမှပါ၀င်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူသည် မာတင်လူသာကင်း၏ လှုပ်ရှားမှုများကို စီစဉ်သူလည်းဖြစ်ပြီး အကြမ်းမဖက် လှုပ်ရှားမှု၏ ရှေ့ဆောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ မာတင်လူသာကင်း၏ ကမ္ဘာကျော် မိန့်ခွန်းစကား ဖြစ်သော "I Have a Dream" မိန့်ခွန်းပြောခဲ့သော ချီတက်ပွဲ၏ နောက်ကွယ်မှ သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ရူစတင်သည် သူ၏ လိင်တူချစ်ခြင်းကို ပွင့်လင်းစွာ ပြောပြသူဖြစ်တဲ့အတွက် လူမုန်းခံခဲ့ရပြီး ယနေ့တိုင် အမေရိကန်နိုင်ငံရေး ပြောင်းလဲမှုတွင် သူ၏ အရေးပါပုံ နှင့် သက်ရောက်မှုကို လျစ်လျူရှုခံရလေ့ရှိသည်။ ရူစတင် သေသည့်အထိ လက်တွဲခဲ့သော ဝေါလ်တာ နေဂယ်သည် သူ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိမ်းသိမ်းသူဖြစ်သည်။